Mechanische ventilatie - (tijd)schakelaar

[Robertfichtinger]

Beste klussers,

Als leek heb ik een vraag over mechanische ventilatie. In mijn woning is een wisselstroomventilator, type Itho CVE-166 aangesloten. Echter is deze enkel m.b.v. de periplex stekker op de periplex wandcontactdoos aangesloten, die op een vrijwel onbereikbare plaats zit. Nergens in huis is een draaischakelaar (stand 1/2/3) o.i.d. aangesloten. Het gevolg is dat de mechanische ventilator altijd in stand 3 afzuigt, wat mijn nachtrust nu niet bepaald bevordert. De huisbaas wil zich niet bemoeien, zegt dan maar gewoon de stekker uit te trekken. Maar op bepaalde momenten (na douchen en koken) vind ik een mechanische ventilatie toch wel prettig. Mijn suggestie van een gelijkstroomschakelaar met Europese stekker (in 2 jaar terugverdiend bij continu gebruik) werd ook niet geaccepteerd. Dan resteert dus creatief zijn, aangezien ik ook niet zelf zo'n ding wil aanschaffen.

Helaas heb ik nergens periplex tijdschakelaars ontdekt (die je tussen de wandcontactdoos en ventilator plaatst). En omdat de wandcontactdoos zo onbereikbaar is, lijkt mij een 1/2/3 schakelaar aanleggen niet mogelijk.

Dan lijkt mij de enige optie om wipschakelaars op het aansluitsnoer van de ventilator zelf te zetten. Bij ontkappen van de ventilator zie ik 5 draden uit het snoer komen.

1. Geel/groen = aarde
2. Blauw = N
3. Zwart = L3
4. Grijs = L2
5. Bruin = L1

Op fora elders heb ik gelezen dat er voor de 3 standen, stroom van combinaties van draden onttrokken wordt, waarbij er op de bruine draad altijd spanning staat.

Stand 1: bruin
Stand 2: bruin + grijs
Stand 3: bruin + zwart

Dus blijkbaar neemt de ventilator die ik heb in basis altijd spanning af van bruin + zwart en gaat daarmee naar stand 3.

Stel, ik zou het aansluitsnoer van de mechanische ventilatie open halen (uiteraard uit de wandcontactdoos..) en de draden bruin, grijs en zwart er uit leiden (en de draden geel/groen en blauw laten doorlopen) en daar vervolgens 3 wipschakelaars tussen zetten. Zou ik dan met combinaties van de knipschakelaars de 3 standen kunnen wisselen én zelfs de ventilator helemaal uitzetten?

bruin UIT, grijs UIT, zwart UIT = UIT
bruin AAN, grijs UIT, zwart UIT = stand 1
bruin AAN, grijs AAN, zwart UIT = stand 2
bruin AAN, grijs UIT, zwart AAN = stand 3
bruin AAN, grijs AAN, zwart AAN = zoals nu.

Of gewoon 1 wipschakelaar op bruin, dan is het aan op stand 3 of uit.

Groeten,

Robert

 

[Ronny]

Blauw = nul
Geel groen = aarde
Bruin = fase

Als deze draden verbonden zijn met het net (230V) dan draait de ventilator op laag.

Als L2/Grijs ook 230V krijgt dan draait de ventilator op midden
Als L3/Zwart ook 230V krijgt dan draait de ventilator op hoog

Daarbij blijft er altijd ook de fase aangesloten op L1/bruin.

Concreet:
Als je een schakelaar maakt tussen L1 en L2 dan kun je
daarmee omschakelen tussen laag en midden.
Als je een schakelaar maakt tussen L1 en L3 dan kun je
daarmee omschakelen tussen laag en hoog.

In beide gevallen (midden en hoog) zet je dus de fase gelijktijdig op L1 en L2 of gelijktijdig op L1 en L3.

 

[Robertfichtinger]

Dank voor je antwoord Ronny!

Dus als ik het goed begrijp moet je altijd 2 draden de wipschakelaar in leiden en 2 er uit. Ik zou dan kiezen voor laag (L1) en hoog (L3). De midden stand (L2) vind ik niet zo relevant.

Als ik dan de wipschakelaar uit heb staan, dan loopt er stroom door de L1 en L3, dus stand 3. Als ik de wipschakelaar aan heb geklikt, dan loopt er stroom door de L1, dus stand 1.

Misschien een ontzettende domme vraag. Maar ik kan bijvoorbeeld niet alleen de L1 draad door de wipschakelaar leiden en die dan wel of niet onderbreken? Zodat je hebt aan/uit van de gehele ventilator? Of verbreek ik daarmee de stroomkring of iets dergelijks?

 

[IJkenhout]

Het idee van drie wipschakelaars is een beetje vreemd. Waarom gewoon niet een driestandenschakelaar op die plek?

Als je zelf de energierekening betaald kan je ook overwegen om een nieuwe box op te hangen met draadloze bediening. Grote kans dat je dat snel terugverdiend. En deze box kan je evt. terughangen als je verhuisd.

 

[CV__]

Inderdaad niet gaan knoeien met een reeks wipschakelaars, want als je bijvoorbeeld de permanente fase onderbreekt en de fase voor stand M wel doorgeeft gaat ie waarschijnlijk alleen grommen.... maar niet draaien.

Heel erg raar dat de woningbouw dit zo laat zitten. Is die schakelaar niet ergens achter het behang gekomen?

Permanent op stand 3 hebben ze meestal niet zo'n lang leven overigens.

Als je er langer blijft wonen gewoon zelf een gelijkstroom exemplaar met afstandsbediening ophangen.

En niet helemaal uitzetten. Dat is funest voor het binnenklimaat.

 

[Robertfichtinger]

Tja, de huisbaas geeft er niet om. 'Met een raampje open ontlucht het net zo goed'. Daar heeft hij ook wel een beetje een punt, omdat het maar een klein appartementje is waarbij de vorige bewoner ook de stekker er uit had gehaald. En geen schimmelplekken o.i.d. Dus wat betreft binnenklimaat, etc. dat zal misschien wel zo zijn voor een groter nieuwbouwhuis, maar is iets minder belangrijk dit kleine appartement. Ik zelf vind het vooral comfortabel om te hebben, vooral na koken/eten en douchen om alle vocht/lucht wat sneller weg te trekken. Gaat het ook minder in kleding/banken en zo zitten.

Het probleem is dus dat de driestandenschakelaar nergens gemonteerd is en dat de periplex wandcontactdoos echt volledig onbereikbaar boven/achter de CV installatie is weggewerkt. Met een uiterste inspanning kan ik nét de stekker er blind in steken.

De optie met een gelijkstroomschakelaar (met vochtsensor, afstandsbediening, 19W i.p.v. 71W op de hoogste stand = €40 versus €140 op jaarbasis bij altijd aan) kon de huisbaas niet overtuigen.. Maar ik kan inderdaad overwegen om zo'n ding te kopen en het bij verhuizen mee te nemen of op Marktplaats of zo te verkopen.

En omdat er helaas geen tijdschakelaars bestaan voor periplex aansluitingen, is de laatste optie om dan zelf maar aan het aansluitsnoer te knutselen. Omdat ik niet bij de wandcontactdoos kom, leek mij dus de driestandenschakelaar uitgesloten.

Maar ik bedacht mij ook dat met een wipschakelaar tussen L1 en L3 je nog altijd permanent stroom hebt lopen over L2. Dus dan krijg je alsnog óf midden (L1+L2) óf hoog (L1+L2+L3). Dan zou ik L2 nog moeten onderbreken/ontkoppelen en afdoppen. Aarde en N lopen dan ononderbroken in het snoer door.

Goed, het blijft een beetje een knutselwerkje en met elektriciteit is dat niet altijd heel erg slim.. Maar los daarvan vind ik het wel een leuk gedachtenexperiment.

 

[IJkenhout]

Een driestandenschakelaar kan wel. Maak een nieuwe stekker/perilex waar je deze aan monteert. Dan blijft je huidige snoer ook intact. Is ook niet ideaal, maar een stuk beter dan het snoer doorknippen en er iets tussen knutselen wat in ieder geval niet aan de regels voldoet.

Misschien zijn er zelfs gewoon kantenklare oplossingen voor. Via google kom ik domotica oplossingen tegen (draadloos aansturen perilex).

Het is trouwens niet zo dat de luchtkwaliteit bij een klein appartement minder uitmaakt. Juist meer, want het is klein, dus minder lucht. Alleen een raam open zetten is niet voldoende, op z'n minst twee ramen tegen elkaar open zetten. En dat levert dan weer tocht op. Ik heb sinds een tijdje een losse CO2-meter, en verbaas me erover dat in m'n (niet eens zo kleine) woonkamer soms met één persoon de luchtkwaliteit al onvoldoende is. Ik vind mijn eigen gezondheid belangrijk.

 

[Ronny]

Maar je moet je ook afvragen wat "onvoldoende" is.
Een CO2 percentage van 1000ppm is geen probleem en 1500 ook niet.
Ik zou zelf pas gaan ventileren boven de ca. 800

 

[CV__]

Tja, je wordt er wel wat duffer van... gaat minder presteren, maar he.. je spaart er een tientje per jaar mee.

 

[Robertfichtinger]

Dank voor de suggesties! Een apart snoer en stekker voor de perilex klinkt verstandig ja. En over het nut van een mechanische ventilatie voor de gezondheid wil ik mij niet mengen

Kant-en-klare oplossingen kon ik helaas niet echt vinden. Domotica oplossingen zullen er vast zijn, maar is echt meer voor de hobbyist in mijn optiek.

Ik ben gewoon op zoek naar de simpelste en allergoedkoopste oplossing, idealiter met een driestanden schakelaar of anders een (combinatie van) wipschakelaar(s). Nogmaals, ik kan dus met geen mogelijkheid bij de wandcontactdoos en ben dus helaas genoodzaakt om op het aansluitsnoer - dus tussen de wandcontactdoos en de aansluiting op de ventilator zelf - te prutsen.

Driestandenschakelaar
In de handleiding kon ik het aansluitschema vinden voor de RS3.

.

Maak klopt het dat zo'n regelaar eenvoudigweg niet tussen de contactdoos en de ventilator aan te sluiten is, dat deze moet vóór de wandcontactdoos moet?

Wipschakelaar(s)
De wipschakelaar heeft dus 2 punten voor de schakelaar en 2 er na. 1 van die 2 punten kan met de schakelaar worden onderbroken, de andere wordt dat nooit.

Hieronder het plaatje dat eerder is gepost. Een wipschakelaar op L1 (met de nuldraad en L1 er doorheen, waarbij de nuldraad nooit wordt onderbroken) zou dan moeten werken voor aan- en uitschakelen.

Maar volgens mij is het aansluitschema van mijn stekker/ventilator iets afwijkend:

De praktijk: als ik de stekker op dit moment in steek dan draait de ventilatie standaard op stand 3 (theoretisch L1 + L3). Dit zou ook overeenkomen met dit schema.

De vraag is of alleen L1 onderbreken dan voldoende is. Gaat het apparaat niet 'grommen'/'stand M' omdat er nog spanning staat over L2 en L3? Oftewel, moet ik dan ook niet L2 en L3 onderbreken - met aparte aftakkingen voor beiden voor - en na de schakelaars - op de nuldraad?

 

[IJkenhout]

Je gaf zelf aan dat je de stekker er wel in en uit kan halen. Dus mijn oplossing is gewoon uitvoerbaar. Maar iets zegt me dat je gewoon je eigen zin wilt doordrukken.

Volgens mij is het niet toegestaan losse aders te voorzien van schakelaars. Het is sowieso niet verstandig. Ik ga hier dus geen verdere adviezen voor geven.

 

[Robertfichtinger]

De stekker kan ik er met een uiterste krachtsinspanning nét insteken. De wandcontactdoos is gewoon niet bereikbaar, althans niet er uit te schroeven, los koppelen, etc.

Ik probeer niet mijn zin door te drijven - integendeel - ik zou graag je idee van de 3-standenschakelaar willen opvolgen (al dan niet draadloos). Maar gaandeweg lijkt dit dus een oplossing voor als je wél bij de wandcontactdoos kunt komen.

Ik als leek probeer dan alsnog met een alternatieve oplossing te komen. Het was niet mijn bedoeling adviezen te vragen voor illegale en/of gevaarlijke oplossingen. En als dat zo is dan accepteer ik dat prima en laat ik de ventilator gewoon uit, dan moet er t.z.t. maar een nieuwe geplaatst worden.

Maar het blijft gek dat er voor normale stopcontacten allerhande oplossingen zijn voor in de wandcontactdoos in te steken (draadloze) (tijd/standen/dim)schakelaars en dat dit voor perilex onvindbaar is.

 

[Ronny]

Perilex stekkers zijn voor speciale toepassingen en niet bedoeld om er dimmers, toerenregelingen en dergelijke tussen te plaatsen.

Je zou met een perilex contra stekker en perilex stekker een soort verlengsnoer kunnen maken.
Tussen die verlengsnoer maak je dan een soort van montagedoos met daarin de schakelaar.
Deze verlengsnoer zet je dan weer tussen de bestaande perilex stekker en contactdoos.
Natuurlijk moet er dan wel voldoende ruimte zijn om alles te kunnen plaatsen.

 

[Robertfichtinger]

Goed om te weten. Mooi dat de nieuwe generatie ventilatoren wel op normaal stopcontact kunnen, wel zo gebruiksvriendelijk.

Het is niet zo zeer doordrammen, waarschijnlijk meer onwetendheid. Excuses als dat zo over komt.

Feitelijk komt het er überhaupt op neer dat ik niet weet hoe je een 3-standenschakelaar toevoegt aan een bestaande ventilator die enkel is aangesloten op een perilex contact. Waar zou zo'n 3-standenschakelaar dan komen?

Tussen de stoppenkast en de perilex wandcontactdoos?
Tussen de perilex wandcontactdoos en de ventilator?
Of überhaupt een aparte aftakking vanaf de ventilator of zo?

Hoe zou een monteur normaal gesproken een dergelijke ventilator met 3-standenschakelaar monteren?

 

[Ronny]

Ik verwacht dat het normaal gezien als volgt gaat:
Spanning in de keuken vanuit de centraaldoos, van centraaldoos naar de 3 standen schakelaar in de keuken, van de drie standen schakelaar in de keuken naar de perilex contactdoos bij de ventilator.

of:

Spanning vanuit de centraaldoos op zolder naar de perilex contactdoos bij de ventilator, en vanuit daar naar de schakelaar in de keuken en/of de badkamer.

Simpeler kan ik het niet uitleggen, met alle bovenstaande informatie, schema's en tekeningen.

 

[CV__]

Van de centraaldoos op de overloop (waar ook de halve zolder op zit) met 2x zwart en 1x bruin naar de keuken; daar de 3-standenschakelaar monteren. Vanuit die eerder genoemde centraaldoos met die twee zwarte aangevuld met bruin, blauw en geelgroen naar de Perilex op zolder.

Maar e.e.a. hangt een beetje van de groepen verdeling af. Schakelaar en Perilex moeten natuurlijk op dezelfde groep.

Uiteindelijk kun je dus gewoon wél bij de stekker. Als je bij de stekker kunt, moet je ook bij het Perilex stopcontact kunnen. Ik ben wel eens benieuwd hoe dat dan weggestopt is... foto?

Tegenwoordig heb je ze ook met radiografische afstandsbediening. Dan kun je er ook meerdere gebruiken; bijvoorbeeld apart in de douche, keuken, etc. Combinatie van vast en draadloos kan ook.

Persoonlijk zou ik die Perilex doos eens van de muur schroeven en kijken hoe dat aangesloten is. Als daar gewoon 2x zwart, bruin, blauw, geelgroen aan komt is de kans toch groot dat er ergens een schakelaar weggepropt is.

Huis van m'n zus hebben vorige bewoners de keuken verbouwd... en is de 3-standenschakelaar in een soort trapkast beland...

 

[Robertfichtinger]

De wandcontactdoos is écht moeilijk te benaderen.

Uiteindelijk is de huisbaas nu ineens wel overstag gegaan. Volgende week komt een monteur om een schakelaar te plaatsen. Zal navragen hoe hij dat nu doet en wat de uitkomst gaat zijn. Scheelt weer een hoop ellende.

Dank voor al jullie hulp!