Elektra voorbereiding tuin

[Sake909]

Binnenkort begin ik met mijn achtertuin. Op dit moment ligt daar geen elektra en wil dat allereerst voorbereiden. Meterkast bevindt zich in de kelder en van daar kan ik via de kruipruimte een kabel trekken naar de tuin. Heb geen ervaring met tuin elektra maar ik overweeg het volgende:

Nieuwe groepenkast plaatsen met extra (alamat) groepen. Huidige groepenkast, 6 automaten, 2 aardlek is vol;
2 of 3 aderig ymvk-as vanaf meterkast door kruipruimte, onder fundering naar buiten en uit laten komen op een lasdoos. Eventueel naast meterkast een (dubbele?) schakelaar om wcd en/of verlichting spanningloos te maken;
Vanaf lasdoos een aftakking 2 of 3 wcd's in de tuin en schuurtje (ymvk-as);
En een aftakking naar buitenverlichting (ymvk-as of laagspanning);
Eventueel op terras schakelaars om buitenverlichting te schakelen.

Ben benieuwd of dit een fatsoenlijk plan van aanpak is.

 

[Vonken_trekker]

Als de huidige groepenkast vol zit dan kun je er inderdaad een kast tegenaan plaatsen en daarin uitbreiden. Ben je voldoende thuis in werken aan de groepenkast?

Ik zou een aparte alamat plaatsen voor de tuin. De tuin is een berucht deel dat geregeld voor aardlek problemen zorgt vanwege vocht. Je wilt dan niet ook een deel van het huis zonder stroom hebben.

Inderdaad een kabel leggen vanuit de groepenkast naar een lasdoos. Als dat traject niet ondergronds is dan mag dat ook met gewone xmvk kabel. Enkel ondergronds dien je een '-as' kabel toe te passen of de kabel in buis te leggen.

Aftakken is dan verder prima. Zorg wel dat je dit in waterdichte lasdozen doet en degelijke wartels gebruikt zodat vocht buiten blijft.

Je kunt ondergronds lassen met een gietmof maar dat heeft niet mijn voorkeur. Ik zou lasdozen altijd boven de grond houden zodat je er met een storing of uitbreiding altijd gemakkelijk bij kunt.

Maak van te voren even een tekening van hoe het precies moet worden. Je kunt dan bekijken hoeveel aders je nodig hebt per kabel ivm schakeldraden.

Wil je de verlichting handmatig gaan schakelen met een schakelaar? Of automatisch met een tijdklok of schemersensor?

 

[Sake909]

Als de huidige groepenkast vol zit dan kun je er inderdaad een kast tegenaan plaatsen en daarin uitbreiden. Ben je voldoende thuis in werken aan de groepenkast?

Ik zou een aparte alamat plaatsen voor de tuin. De tuin is een berucht deel dat geregeld voor aardlek problemen zorgt vanwege vocht. Je wilt dan niet ook een deel van het huis zonder stroom hebben.

Bijplaatsen van een groepenkast nog niet eerder gedaan. Kan dit een willekeurige kast zijn of moet dit van hetzelfde type? En hoe wordt de nieuwe kast gekoppeld aan de bestaande? Hieronder de huidige situatie afgebeeld.

Inderdaad een kabel leggen vanuit de groepenkast naar een lasdoos. Als dat traject niet ondergronds is dan mag dat ook met gewone xmvk kabel. Enkel ondergronds dien je een '-as' kabel toe te passen of de kabel in buis te leggen.

Helder. Ik kan vanuit de kruipruimte wellicht onder de fundering als deze niet te diep onder het maaiveld ligt. In dat geval zal ik een '-as' gebruiken. Andere optie door de fundering heen boren.

Aftakken is dan verder prima. Zorg wel dat je dit in waterdichte lasdozen doet en degelijke wartels gebruikt zodat vocht buiten blijft.

Je kunt ondergronds lassen met een gietmof maar dat heeft niet mijn voorkeur. Ik zou lasdozen altijd boven de grond houden zodat je er met een storing of uitbreiding altijd gemakkelijk bij kunt.

Maak van te voren even een tekening van hoe het precies moet worden. Je kunt dan bekijken hoeveel aders je nodig hebt per kabel ivm schakeldraden.

Wil je de verlichting handmatig gaan schakelen met een schakelaar? Of automatisch met een tijdklok of schemersensor?

Nog niet over nagedacht, ik denk de tuinverlichting (border en wellicht vlonderspotjes) zowel schakelaar als aan te sturen met een app. Daarnaast wil ik tenminste een 'normale' buitenlamp met bewegingssensor die wellicht ook handmatig te schakelen is.

 

[Jules1962]

De groepenkast zou ik aan een installateur overlaten, dat is niet iets wat je zomaar even doet, daar staat of valt de elektrische veiligheid van je hele huisinstallatie mee, plus nog de bijkomstigheid, dat je bij jouw groepenkast niet spanningsloos kan werken. De rest zou je nog zelf kunnen doen.
Als het buitengebeuren een eigen groep krijgt, waarom een extra schakelaar om de buitenboel af te schakelen? Je kunt de buitenboel dan ook met de automaat of alamat afschakelen, lijkt mij. Voor de rest sluit ik me bij het antwoord van Vonkentrekker aan.

Let er bij de keuze van je kabel wel op dat je kabel de verplichte blauwe ader voor de nul heeft. Voor een grondkabel heb je dan al sowieso 4 aderig kabel nodig, en geen 3 aderig, en bij gewoon XMVK 5 aderig, en geen 4 aderig, om buiten de voeding om wat te kunnen schakelen én de verplichte blauwe ader voor de nul.
3 aderig grondkabel heeft buiten de aardlitze vrijwel altijd een bruine, zwarte en grijze ader, 3 aderig met blauw is bijna niet verkrijgbaar, als het al verkrijgbaar is. Bij gewoon XMVK zijn bij 4 aders de kleuren bruin, zwart, grijs en geel/groen het meest gangbaar, dus hier ook bijna geen blauw, bij 4 aderig (grondkabel) en 5 aderig gewone kabel heb je wel de blauwe ader, die noodzakelijk is voor de nul (voor de nul mag je geen andere kleuren gebruiken).

 

[Vonken_trekker]

Lijkt mij ook verstandig om de groepenkast aan een installateur over te laten. Als je nooit in een groepenkast hebt gewerkt dan is dat ook niet iets dat je zomaar even doet. Ook lijkt het er inderdaad op (op basis van de ene foto) dat je niet spanningsvrij kunt werken omdat er geen hoofdschakelaar aanwezig is. Je zou overigens ook op de bestaande aardlekschakelaars nog groepen bij kunnen plaatsen (max 4 groepen per ALS toegestaan) al is dat niet per se handig met een tweede kast erlangs.

Heb je nog veel ruimte boven de groepenkast? Je zou de groepenkast ook gewoon kunnen laten vervangen door een exemplaar met 2 rijen boven elkaar. Dan kan er ook meteen een hoofdschakelaar in.

Kortom; laat hiervoor een (of meerdere) installateur langskomen voor advies en een offerte. Deze kan de situatie altijd ter plekke beter beoordelen.

 

[XanderH]

Denk even goed na hoe je de verlichting wilt schakelen.

Ik zou een 4x2,5+as leggen. Bruin voor constante spanning (wel zo prettig voor de schuur en eventueel contactdozen), dan heb je zwart en grijs als schakeldraden waarmee je eventueel 2 verschillende schakelingen kunt maken.

Dan heb je de optie om de verlichting vanuit huis te schakelen. Bijvoorbeeld met een normale schakelaar, of met een (astronomische) tijdschakelklok in de groepenkast.

Als je maar 2x2,5mm²+as legt dan schakelt de schuur mee uit met de verlichting, of je kunt het alleen na de aftakking schakelen, buiten dus. Voor dat laatste zijn ook opties, variërend van een schakelaar op een paaltje, bewegings/schemerschakelaars, of "slimme" lichtbronnen die je draadloos kunt bedienen. Maar ik zou graag de flexibiliteit hebben om het anders te kunnen doen.

3x2,5mm²+as inderdaad niet gebruiken, omdat er een grote kans is dat je een blauwe draad mist.

 

[Sake909]

Goede tips! Er is wat ruimte boven de huidige groepenkast dus in zijn geheel vervangen is een optie en wellicht beter dan een kast er naast. Ik zal ook eens kijken of ik groepen anders kan verdelen zodat ik een groep vrij kan maken. Op dit moment kan er in de huidige kast in ieder geval niets meer bij.

De tip van 4x2,5as neem ik ook mee. Dat geeft inderdaad een hoop vrijheid.

 

[Jules1962]

Houd er bij het vrijmaken van een groep wel rekening mee, dat als er dan in je buitengebeuren door vocht, of wat dan ook, een aardlekstroom gaat lopen, de desbetreffende aardlekschakelaar af kan schakelen, de andere groepen daarop gaan dan ook uit.

 

[Jackd]

Als het kan zou ik kiezen voor zo weinig mogelijk lasdozen buiten en zoals eerder gezegd niet ondergronds als het niet perse nodig is.
Kost wat extra kabel, maar koop dat per 100 meter, dan valt het best mee en het scheelt weer dozen en gietmoffen.
Even kijken wat handiger is, een centraal punt in de kelder of in de schuur maken.

Op je groepenkast zie ik iets raars: Ik tel op de stickers tot 4, maar er zijn 6 groepen.

De kast zit vol, maar je kan ruimte maken. De aardlekschakelaars zijn 2 modules breed. Ze zijn er ook van 1 module breed. Dan heb je plaats voor 1 of 2 extra groepen of voor 1 of 2 alamats.
Een eenvoudige klus, echter zie ik geen hoofdschakelaar dus dat kan je niet veilig zelf doen.

Afhankelijk van wat de op de 6 groepen zit en wat je buiten van plan bent, heb je trouwens helemaal geen uitbreiding nodig.

 

[Sake909]

Je bedoelt dan voor iedere wcd/lamp een eigen kabel vanaf de 'centrale' lasdoos? Ik zou in de kruipruimte een lasdoos kunnen plaatsen en met een bundeltje kabels de fundering door/onder.

Op je groepenkast zie ik iets raars: Ik tel op de stickers tot 4, maar er zijn 6 groepen.

Klopt, die is onlangs uitgebreid van 4 naar 6 groepen.

De kast zit vol, maar je kan ruimte maken. De aardlekschakelaars zijn 2 modules breed. Ze zijn er ook van 1 module breed. Dan heb je plaats voor 1 of 2 extra groepen of voor 1 of 2 alamats.
Een eenvoudige klus, echter zie ik geen hoofdschakelaar dus dat kan je niet veilig zelf doen.

Top, dat wist ik niet. Zou dan inderdaad een aardlek kunnen vervangen voor een smaller exemplaar en die betreffende sectie uitbreiden met een alamat voor de buiten elektra.

Afhankelijk van wat de op de 6 groepen zit en wat je buiten van plan bent, heb je trouwens helemaal geen uitbreiding nodig.

Hoe bedoel je dat precies? Op dit moment zijn de 6 groepen 'bezet'. Zoals aangegeven kan ik wellicht twee groepen samenvoegen, maar voel meer voor een extra groep (alamat).

 

[Jackd]

Ja, eigen kabels, beetje afhankelijk wat je precies van plan bent,
anders groepjes, bijvoorbeeld per 2 of 4 een kabel.
Niet één kabel opsplitsen naar 10 punten, want minder dozen buiten, minder kans op problemen en makkelijker zoeken als er iets niet goed zit.

Als er alleen lampen e.d. komen dan kan de buitengroep prima bij een andere groep op, het hoeft niet perse een eigen groep. Maar inderdaad, beter een alamat voor buiten.

 

[Jules1962]

De aardlekschakelaars zijn 2 modules breed. Ze zijn er ook van 1 module breed. Dan heb je plaats voor 1 of 2 extra groepen of voor 1 of 2 alamats.
Een eenvoudige klus, echter zie ik geen hoofdschakelaar dus dat kan je niet veilig zelf doen.

Aardlekschakelaars van 1 module breed ben ik nog niet tegengekomen, alamats zijn er wel in 1 module formaat.

Sleutelen in een groepenkast een eenvoudige klus? Ja, als je weet waar je mee bezig bent
Juist in een groepenkast moet het voor een veilige en betrouwbare installatie goed voor elkaar zijn!

Je bedoelt dan voor iedere wcd/lamp een eigen kabel vanaf de 'centrale' lasdoos? Ik zou in de kruipruimte een lasdoos kunnen plaatsen en met een bundeltje kabels de fundering door/onder.

Een lasdoos in de kruipruimte zou ik juist proberen te mijden, een kabel door de kruipruimte leggen tot daar aan toe, lasdozen zou ik zoveel mogelijk bereikbaar houden, als er in de kruipruimte een lasklem uit zou fikken, mag je de kruipruimte in om het te lokaliseren en te herstellen, om maar een voorbeeld te noemen.

 

[Jackd]

@Jules1962: aardlekschakelaar 1module (google maar)
En anders een aardlekschakelaar en 3 automaten eruit en er is plek voor 5 alamats,
(één van de automaten kan dan trouwens naar de andere aardlekschakelaar en dan maar 4 nieuwe alamats erbij)
Zo heb je in deze kleine kast eventueel plek voor 10 alamats, echter niet van de grote merken.

Met eenvoudig doelde ik vooral dat het een beetje onzinnig is om meerdere installateurs voor advies of offertes langs te laten komen: Leg over de telefoon uit wat de bedoeling is, eventueel een foto via de app of email en een elektricien komt langs met de spullen en binnen een uur is alles in orde.
Ook als er toch een kastje naast komt.

Beter de kruipruimte in, dan de halve tuin weer opgraven..
Maar als de kelder niet heel ver weg is, zo ik de kabels daar laten beginnen.
Eerder nog één of twee kabels naar het schuurtje en vanuit daar de rest van de tuin in. (twee kabels, want dan de mogelijkheid tot twee groepen, anders gewoon één met een ader extra als schakeldraad)

 

[Jules1962]

Ik ben, voordat ik mijn verhaal schreef, wezen Googlen, als ik een beschrijving van een aardlekschakelaar tegen dacht te komen, en deze aanklikte, bleek het toch om een alamat te gaan, zodoende mijn conclusie.

Jouw opmerking over eenvoud heb ik dan verkeerd geïnterpreteerd, voor een installateur is dit inderdaad geen dagtaak, en staat hij veelal met een uurtje weer buiten.

10 alamats gaat niet lukken, bij dergelijke wijzigingen in een groepenkast moet er een hoofdschakelaar bij komen.
Dan zou ik, als TS voor dezelfde kast wilt gaan en er geen kast bij wilt, buiten een hoofdschakelaar voor 8 alamats gaan, dat gaat passen, maar daar kan de installateur ter plekke het beste over adviseren.

Als je absoluut niet wilt gaan graven, idd gewoon een kabel bovengronds (je hebt dan geen grondkabel met as nodig), bijvoorbeeld vlak over de grond langs muren en schuttingen de schuur in (tenzij de schuur tegen de woning aan zit), in de schuur een doos, en van daaruit weer naar buiten.
Bij gescheiden groepen voor schuur en buitenboel idd 2 kabels, maar meestal is 1 groep voor beiden goed te doen, tenzij je in je schuur een vriezer en/of koelkast hebt staan en het risico niet wil lopen dat de boel in de schuur uitvalt bij een aardlekstoring in de tuin.

Als TS in de kabel een extra schakeldraad wilt, heb ik in mijn antwoord #4 dit betoog met onderbouwing (al) gedaan.

Let er bij de keuze van je kabel wel op dat je kabel de verplichte blauwe ader voor de nul heeft. Voor een grondkabel heb je dan al sowieso 4 aderig kabel nodig, en geen 3 aderig, en bij gewoon XMVK 5 aderig, en geen 4 aderig, om buiten de voeding om wat te kunnen schakelen én de verplichte blauwe ader voor de nul.
3 aderig grondkabel heeft buiten de aardlitze vrijwel altijd een bruine, zwarte en grijze ader, 3 aderig met blauw is bijna niet verkrijgbaar, als het al verkrijgbaar is. Bij gewoon XMVK zijn bij 4 aders de kleuren bruin, zwart, grijs en geel/groen het meest gangbaar, dus hier ook bijna geen blauw, bij 4 aderig (grondkabel) en 5 aderig gewone kabel heb je wel de blauwe ader, die noodzakelijk is voor de nul (voor de nul mag je geen andere kleuren gebruiken).

 

[Sake909]

Als ik het goed begrijp zijn er vwb uitbreiding een aantal opties:

- een (of beide) aardlek(s) vervangen door 1 module breed variant; daardoor ontstaat extra ruimte voor 1 of 2 installatieautomaten/alamats;
- huidige kast voorzien van een hoofdschakelaar, bestaande aardleks en automaten vervangen voor alamats;
- hele kast vervangen;

Optie 1 zal de minste impact hebben. Hierover een vraag, kan een alamat achter een aardlek geplaatst worden? Of is dit niet gebruikelijk? Stel er ontstaat een aardlekstroom in de tuin dan zou het prettig zijn dat alleen de alamat uitschakelt en niet de betreffende groep.

Voor wat betreft kabels en lasdozen is het voor de rest duidelijk. Wel ben ik benieuwd wat de beste manier is om een of meerdere kabels de schuur in te krijgen. Via de grond (dus uitgraven en in het beton boren) of zijdelings via de muur.

 

[Jules1962]

Een alamat komt niet achter een aardlekschakelaar, een alamat is een automatische zekering en aardlekschakelaar ineen.

Grondkabel, in zijn geheel ondergronds, ligt zoals gezegd buiten uit het zicht, je legt het in een sleuf en je gooit er weer zand over, je moet wel graven (50cm diep) en wat boren.

Gewoon XMVK doe je bovengronds, deze dien je langs een muur of schutting te beugelen. Het mooiste is in dat geval als je de kabel door grijs slagvast buis met open bochten voert, het buis verhaal is niet verplicht.

Voorbeeld van een open bocht.

 

[Jackd]

Hoe de schuur in?
Schuin boren met een lange boor, dan krijg je geen kabels in het zicht.